[easy-image-collage id=1243]
Je hebt ongetwijfeld al gehoord dat zitten het nieuwe roken is. Tegenwoordig is er veel onderzoek gedaan naar de gevolgen van zitten en het blijkt dat als je zelfs maar 2 uur aan 1 stuk zit, je de kans vergroot op hart- en vaatziekten, diabetes, kanker en rug- en nekklachten. Met andere woorden: door veel en vaak te zitten, wordt je minder oud. Net zoals door te roken.
De gevolgen van zitten kan je niet eenvoudig wegwerken door een uurtje per week te gaan sporten of door gezond te eten. De resultaten van regelmatig te sporten en gezond te eten kunnen zelfs helemaal teniet gedaan worden door teveel te zitten.
Volgens de wereldgezondheidsorganisatie WHO is zitten de 4de meest voorkombare doodsoorzaak van deze tijd, met meer dan 3 miljoen doden per jaar!
Denk maar eens aan hoeveel we eigenlijk zitten:
- We staan op en zitten aan tafel om te ontbijten
- We zitten in de auto, bus of trein om naar het werk/school te gaan
- We zitten voor de computer of aan een bureau
- We zitten tijdens vergaderingen
- We zitten bij het middag- en avondeten
- We zitten als we op onze smartphone bezig zijn
- We zitten voor de TV of playstation
- We zitten zelfs om (online) te winkelen
Eigenlijk zijn we helemaal niet gemaakt om zoveel te zitten. Tenzij we slapen of uitrusten, zouden we eigenlijk moeten bewegen. Onze lichamen zijn gebouwd om te bewegen. Vroeger gingen we jagen als we honger hadden. We wandelden als we ergens heen gingen. We speelden met elkaar.
De gemiddelde Belg zit maar liefst 9 uur per dag, autoritten niet meegerekend. Deze zitcultuur zorgt ervoor dat we gemiddeld maar liefst 85% van de dag stilzitten.
En dit is niet enkel een probleem bij volwassenen. Ook onze kinderen zitten veel te veel stil. Van nature hebben ze de drang om te bewegen en om te verkennen. Maar dat past niet in het beeld van de maatschappij en ook niet in het gedrag dat de meeste scholen willen afdwingen. Ze willen leerlingen die luisteren en gehoorzamen. Die stilzitten en niet friemelen. En dus worden de kinderen gestraft als ze teveel spelen of bewegen of friemelen. Dit verklaart ook de enorme toename aan “hyperactieve” kinderen. Als het woord ‘hyperactief’ uit de mond komt van iemand die 85% van zijn tijd stil zit, dan is dat voor mij niet direct de beste referentie.
Het probleem met zitten is dat het onschuldig en natuurlijk lijkt. Want het doet ons geen pijn en we houden het makkelijk meerdere uren na elkaar vol. Maar het heeft wel degelijk een impact op ons lichaam en op onze houding. We doen het namelijk heel zelden met mate. Als we lang zitten, dan schakelen bepaalde spieren in ons onderlichaam zich uit, we verliezen kracht in onze rugspieren en we nemen posities aan die leiden tot een slechte lichaamshouding. En dit leidt dan weer tot rug- en nekklachten, verminderde mobiliteit, slechter slapen, enz.
Wist je trouwens dat in culturen waar er niet op een stoel gegeten wordt, het valrisico bij ouderen bijna 0 is? Met andere woorden als we aan valpreventie bij ouderen willen doen, dan is het belangrijk om de juiste gewoontes aan te leren als ze kind zijn en om deze verder te zetten als volwassenen.
Het probleem met zitten is dat de gevolgen ervan, op korte termijn tenminste, niet eenvoudig vast te stellen zijn. Als iemand slaaptekort heeft, dan zie je dat aan de wallen onder zijn ogen en waarschijnlijk heeft deze persoon ook moeite om zich te concentreren. Een paar dagen terug goed slapen en het probleem lost zichzelf op.
Op langere termijn zijn de gevolgen van zitten wel zichtbaar, maar dan is het al een gewoonte geworden. Je lichaam past zich fysiek trouwens ook aan. Denk bijvoorbeeld aan een kromme rug of nek.
Maar hoe raak je dan van die slechte zitgewoontes af? Ten eerste moet je bewegen en niet gewoon staan. Je lichaam is gemaakt om te bewegen. Er zijn verschillende manieren:
- Start langzaam. Begin met bijvoorbeeld 20 minuten te bewegen tijdens het werk in plaats van jezelf te forceren om direct 8 uur aan een bureau te staan. Je kan hiervoor een app op je laptop of smartphone installeren die je ieder uur alarmeert om te bewegen.
- Je kan een activity tracker (zoals de fitbit) aanschaffen die je stappen en verbrande calorieën telt en je eraan herinnert om te bewegen. Het wordt al helemaal tof als je hieraan een soort wedstrijd koppelt met een aantal vrienden of collega’s, bijvoorbeeld om de meeste stappen te zetten of om het meeste te bewegen.
- Je kan jezelf minder keuze geven. Haal bijvoorbeeld iedere maandag alle stoelen van de eettafel weg en eet al staand/bewegend. Of eet een keer op de grond in kleermakerszit.
Als je staat, beweeg je vanzelf meer. En als je meer beweegt, dan verbeter je onder andere je ademhaling, lichaamshouding en insulinegevoeligheid. Je voelt je beter en ziet er beter uit.
Welke acties ga jij ondernemen om meer te bewegen?